CAS (COGNITIVE ASSESMENT SYSTEM) NEDİR?

Türkçe karşılığı Bilişsel Değerlendirme Sistemidir. PASS TEORİSİ’ne dayandırılmaktadır. PASS, Planning (planlama), Attention (dikkat), Successive (ardıllık), Simultaneous (eş zamanlılık) bilişsel işlemlerinden oluşmaktadır ve adını da bu işlemlerin baş harflerinden almaktadır. CAS, 5-17 yaş ve aralığındaki bireylerin Planlama, Dikkat, Eş Zamanlılık ve Ardıl Bilişsel İşlemlerini değerlendirmek için geliştirilmiş 4  ölçek ve 12 alt testten oluşan, 60 dakika ile 120 dakika sürebilen bilişsel bir testtir. CAS, son zamanlarda ifade edildiği gibi ‘’ Zeka bilişsel işlemlere dayanır’’ görüşünü temel alır. Bu yönüyle de geleneksel zeka testlerinden ayrılan güncel bir testtir.

Bilişsel İşlemler ve PASS Teorisi

PASS Teorisi, zekayı bilişsel işlemler olarak yeniden kavramsallaştıran bir görüş ortaya koymaktadır. Bu teori insanın bilişsel fonksiyonlarını, bilginin zeminini oluşturan işlemler olarak kabul edilen Planlama, Dikkat, Eşzamanlı ve Ardıl bilişsel işlemlere dayandırmaktadır.

PASS Teorisi, DAS, NAGLIERI ve KIRBY (1994) tarafından günümüz teorik ve uygulamalı psikoloji alanlarının özetlenmesi ile oluşturulmuştur. DAS ve arkadaşları, PASS Teorisi ile bilişsel görüşlere dayalı olarak zekayı yeniden yorumlamakta ve bunu yaparken de Luria’ nın görüşleriyle bağlantı kurmaktadırlar. Luria, Amerikan, İngiliz ve Kanada psikoloji dergilerinde en çok kaynak gösterilen bilim adamıdır. Das ve arkadaşları, PASS bilişsel işlemlerinin insanın bilişsel fonksiyonlarının temel yapıları olduğunu ileri sürmüşlerdir.

CAS dört bilişsel işlem alanını ölçmektedir. Bu alanlar ve ölçülen işlevler aşağıda sunulmuştur.

1.CAS Planlama Ölçeği:

Naglieri ve Das (1997)’a göre planlama Bireyin problemlerin çözümlerini belirlediği, seçtiği, uyguladığı ve değerlendirdiği zihinsel bir işlemdir. Bu işlem oldukça karmaşık problemlerin çözümünde kullanılan araçları içermektedir. CAS Planlama ölçeği ile değerlendirilen bilişsel işlemler şu şekilde sıralanmaktadır;

• Stratejilerin oluşturulması
• Çoklu stratejiler içinden uygun olanı seçebilme
• Sonuçların tahmini
• Dürtü kontrolü
• Faaliyetin organizasyonu
• Yeni karşılaşılmış bir durum karşısında planlı tepkide bulunma
• Kendini değerlendirme
• Strateji kullanma
• Geri bildirimde bulunabilme

2.CAS Dikkat Ölçeği:

Bilişsel performansı etkileyen önemli işlemlerden biri de “Dikkat”tir. CAS Dikkat Ölçeği ile değerlendirilen bilişsel işlemler şu şekilde sıralanmaktadır;

• Konsantrasyon
• Temel noktaya odaklanma
• Önemli bilgiye odaklanma
• İlginin dağılmasını engelleme
• Seçici dikkat
• Dikkatin uzun süre devam ettirilmesi
• Çabanın sürdürülmesi

3.CAS Eşzamanlı Bilişsel İşlemler Ölçeği:

CAS Eşzamanlı Bilişsel İşlemler Ölçeği ile değerlendirilen bilişsel işlemler şu şekilde sıralanmaktadır;

• Kelimelerden bir fikire ulaşma
• Parçalardan bir bütün oluşturma
• Aynı anda birden fazla şeyi görme
• Kelimeler arasındaki ilişkileri anlama
• Vurgunun anlaşılması
• Kavramları ve sözel ilişkileri anlama
• Uzamsal bilgi ile işlem yapma

4.CAS Ardıl Bilişsel İşlemler Ölçeği:

CAS Ardıl Bilişsel İşlemler Ölçeği ile değerlendirilen bilişsel işlemler şu şekilde sıralanmaktadır;

• Ardışık bir serideki birbirinden bağımsız seslerin doğru telaffuz edilmesi
• Kelimelerin anlamsız olarak dizilimlerini kavrama
• Ardışık uyaranları anlama
• Seslerin özel dizilimli şekli ile çalışma
• Konuşmanın seri organizasyonu
• Bağımsız birim bilgi tutma kapasitesi

CAS’ IN  KULLANIM ALANLARI

CAS, 5-17 yaş okul çağı çocuklarının bilişsel işlemlerdeki yeterliliğini ve düzeyini belirlemek amacı ile geliştirilmiştir. CAS ayrıca aşağıdaki durumların değerlendirilmesi amacı ile de kullanılmaktadır.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu  Olan Çocukların Değerlendirilmesi
Öğrenme Güçlüğü Olanların Değerlendirilmesi
Zihinsel Engelli Olanların Değerlendirilmesi
Travmatik Beyin Hasarı Olanların Değerlendirilmesi
 Ciddi Duygusal Bozuklukları Olanların Değerlendirilmesi
Üstün Zekalı Çocukların Değerlendirilmesi
Planlama Problemleri Olanların Belirlenmesi
Başarının Önceden Kestirilmesi

Tüm bu kullanım alanlarının yanı sıra bilişsel performansı yüksek ama bilişsel işlem alanları arasında eşgüdümsüzlük sonucu gerçek öğrenme performansını ortaya koyamayan öğrencilerin gerçek öğrenme performanslarını ortaya koyabilmeleri için müdahale edilmesi gereken bilişsel işlem alanları hakkında güçlü veriler sunmaktadır.  Zekâ testleri özellikle son elli yılda geliştirilmiş ve zekâ ile ilgili önemli bilgilere ulaşılmıştır. PASS teorisine dayalı olan testte esas alan düşünce sistemidir. Teoriye göre insanların bilişsel fonksiyonlarını dikkat, planlama, eşzamanlı ve ardıl bilişsel işlemler oluşturmaktadır. 5-17 yaş aralığında uygulanan test yaklaşık olarak bir saat ile iki saat arası bir zaman almaktadır.

 

CAS Testi Uygulama Alanları Nelerdir?

CAS (Cognitive Assessment System) klinik ve nörolojik değerlendirme yeteneği ile geniş bir yelpazede gelişimsel değerlendirme yapabilen güncel bir ölçektir. CAS Testinin kullanıldığı belli başlı uygulama alanları şunlardır;

Zekâ Bölümü

Akademik Sorunlar

Duygusal ve Travmatik Hasarlar

Dikkat Sorunları ve Hiperaktivite

Okul çağındaki çocukların zihinsel gelişimlerini değerlendiren zekâ testi, çocukların zihinsel geriliklerini veya üstün zekâlı olma durumlarını ölçmekte ve teste tabi tutulan bireylerin zekâ tanımını yapmaktadır. Akademik sorunlarda özellikle öğrenme güçlüğünde sorunun altında yatan nedenlerle ilgili güçlü veriler elde edilebilmektedir. Duygusal ve travmatik hasarlarda dürtü kontrolü, problem çözmede sorun veya dikkat eksikliği sıkıntıları yaşanmakta, CAS testi ile elde edilen veriler sayesinde sorunun üstesinden gelme yolları araştırılmaktadır.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite ise çocuğun tüm hayatını etkileyen ve yaşam kalitesini düşüren bir sıkıntı olarak bireyleri olumsuz etkilemektedir. CAS testi özellikle bu tür sorunlar yaşayan çocukların değerlendirmesi için uygun bir testtir. Dikkat ölçümü yaparken planlama ile eş zamanlı değerlendirme yaparak güçlü veriler sunmaktadır. 1-2 saat içinde tamamlanan testle elde edilen veriler çocuğun geleceğini etkileyecek olan sorunların halledilmesi için önemli ipuçları vererek sürece katkıda bulunmaktadır.

 

CAS zeka testi neden uygulanır?

Bütün psikometrik testler gibi CAS’de keyfi uygulanmaz. Çocuğun ailenin isteği ile çocuğun daha iyi tanınması ve bu bilgi neticesinde çocuğun eğitimine yön verilmesi amacıyla uygulanır. Çocuğun daha iyi tanınması, çocuğun tanılanması veya etiketlenmesinden daha önemlidir. Yani amaç çocuğumda öğrenme güçlüğü mü var? Üstün zekâlı mı acaba? gibi soruların cevabını almaktan öte cevabı aldıktan sonra bu bilgi ile ne yapılacağıdır. Burada çocuğun diğer gelişim özellikleri ile birlikte genel bir değerlendirme yapılarak çocuğun gideceği okuldan, katılacağı aktivitelere, yapılacak müdahaleye kadar çocuğun geleceği ile ilgili sağlıklı yönlendirmeler ve yapılandırılmış programlar gereklidir.

Öğrencinizde ya da çocuğunuzda başarısını olumsuz anlamda etkileyen tanımlayamadığınız bir durum varsa;

Çocuğumun zihin yapısını, bilişsel becerilerini daha iyi tanımak istiyorum,
Zihinsel anlamda güçlü ve zayıf yönlerini öğrenip ona göre yönlendirmek istiyorum,
Çocuğum okula yeni başlayacak, akademik hayati başlamadan bir sorun varsa erken müdahale etmek istiyorum diyorsanız CAS testi önerilmektedir.

Türkiye uyarlama çalışması yapılmış geçerli güvenilir bir test olan CAS testi 5 ile 17 yaş arasındaki çocuklara bu testin eğitimini almış sertifikalı kişiler tarafından uygulanır.

CAS Zeka Testini Kimler Uygulayabilir?

CAS Zeka Testini İstanbul Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezinde Eğitim alıp sonrasında uygulayıcı yeterlilik sertifikası olan Psikolojik Danışman veya Psikolog’lar uygulayabilir. Bu sertifika İstanbul Üniversitesi akademisyenleri (Dr.Tamer Ergin) tarafından İstanbul Üniversitesi bünyesinde verilmektedir. Uygulayıcı Testörlerin uygulama deneyimlerinin yeterli düzeyde olmaması özellikle puanlama sistemi üzerinde önemli etki oluşturabilmektedir.

 

Hemen Randevu Alın »